10 lutego 2022r. – 60 rocznica śmierci płockiego poety Władysława Broniewskiego

Urodził się 17 grudnia 1897 roku w Płocku, w rodzinie o szlacheckich i powstańczych tradycjach. Jako gimnazjalista (w latach 1906 – 1915) zaangażował się w działalność grup związanych z kierowaną przez Józefa Piłsudskiego, PPS – Frakcją Rewolucyjną; należał do Związku Strzeleckiego oraz Polskiej Organizacji Niepodległościowej. W tym czasie miał już za sobą pierwsze próby poetyckie, które ukazały się na łamach, prowadzonego przez Broniewskiego, skrajnie lewicowego, czasopisma “Młodzi idą”

W roku 1915 przerwał naukę i pod pseudonimem “Orlik” wziął udział w walkach na Wołyniu, a po odmowie podpisania traktatu pokojowego z Austrią, został osadzony w Szczypiornie. Po wojnie zapisał się na Uniwersytet Warszawski; po roku przerwał studia, by wziąć udział w walkach na Wschodzie z Ukraińcami oraz Rosjanami, za które otrzymał Virtuti Militari oraz (czterokrotnie) Krzyż Walecznych. Początkowo sympatyzował z Piłsudskim, jednak po zamachu na Gabriela Narutowicza jego poglądy zradykalizowały się; po powrocie na studia zapisał się do Związku Niezależnej Młodzieży Socjalistycznej, nieco później przechodząc do jej najbardziej radykalnego skrzydła – “Życia”. W roku 1923 wysłał redaktorowi awangardowej “Zwrotnicy” – Tadeuszowi Peiperowi – poemat “Ostatnia wojna”. Dwa lata później wydał swój pierwszy tomik o tematyce rewolucyjno-proletariackiej – “Wiatraki”. W tym czasie zbliżył się do Skamandra – został sekretarzem redakcji “Wiadomości Literackich”. Literackich roku 1927 wydał “Dymy nad miastem”, które stanowią zapis społeczno-politycznych przekonań poety.

Do wybuchu wojny angażuje się w polskie życie literackie oraz wydaje dwa zbiorki: “Troska i pieśń” (1932) oraz, będący już zapowiedzią zbliżającego się konfliktu wojennego, “Krzyk ostateczny” (1938). Tuż przed wybuchem wojennej zawieruchy opublikowano głośny utwór poety – “Bagnet na broń”; w roku 1943 zostaje wydany patriotyczny tomik pod tym samym tytułem. W maju 1940 zostaje osadzony w więzieniu na Łubiance wraz z przyjaciółmi: Janem Hemplem oraz Aleksandrem Watem, potem przewieziono go do Ałma-Aty i uwolniono w sierpniu roku 1941. W następnym roku wstąpił do, tworzonej na terenie ZSRR, armii gen. Andersa. W jej szeregach walczył w Palestynie i Iranie.

W 1945 roku ukazuję się “Drzewo rozpaczające” – zbiór powstały pod wpływem fałszywej informacji dotyczącej śmierci żony – więźniarki obozu w Oświęcimiu, która umarła dwa lata później. W roku 1951 wydał zbiór utworów, w większości opiewających system stalinowski, pt. “Nadzieja” (“Słowo o Stalinie”). Ton refleksyjno-liryczny dochodzi do głosu w będącym zapisem osobistej tragedii – śmierci córki, tomie “Anka”, nawiązującym do “Trenów” Jana Kochanowskiego.

Ostatnie wiersze skupiają się wokół zagadnień przemijania, śmierci i choroby – raka krtani.
Zmarł 10 lutego 1962 roku w Warszawie.